Brandbrief uit de praktijk: complexe zorg kraakt onder druk

Zorgorganisaties ervaren dat ze moeten kiezen tussen twee kwaden

Dertien zorgorganisaties in de gehandicaptenzorg waarschuwen het kabinet in een brandbrief dat de langdurige, complexe zorg op omvallen staat. De zorg voor mensen met een levenslange en intensieve zorgvraag wankelt. Teams zijn overbelast, opnamestops dreigen en cliënten krijgen niet langer de zorg die ze nodig hebben. Kortom, de maat is vol.

Zorgorganisaties met rug tegen de muur

De boodschap is pijnlijk duidelijk: zorgorganisaties staan met de rug tegen de muur. Ze ervaren dat ze moeten kiezen tussen twee kwaden: de continuïteit van zorg breken óf het risico lopen dat hun keuzes door de Belastingdienst anders worden beoordeeld.

De dagelijkse realiteit: continuïteit of conformiteit?

Wat doe je als zorgorganisatie wanneer er niemand beschikbaar is voor de nachtdienst van een cliënt die 24 uur per dag begeleiding nodig heeft? En wat als er geen vaste medewerker te vinden is en de enige die kan bijspringen een ervaren zelfstandige is; iemand die het team kent, de cliënt vertrouwt en binnen een uur paraat kan zijn?

De huidige uitleg van de Wet DBA en de nadruk op schijnzelfstandigheid laten in de praktijk weinig zekerheid over hoe die inzet wordt beoordeeld. Daardoor ontstaat een gevoel van ‘klem zitten’:

• Kies je voor continuïteit, dan loop je het risico dat de samenwerking later wordt betwist.
• Kies je voor risicobeperking, dan laat je cliënten en collega’s in de steek.

Dat is geen gezonde afweging. Niet omdat de wet dat zo voorschrijft, maar omdat onduidelijkheid en angst de ruimte voor maatwerk blokkeren.

Wet versus werkelijkheid

Niemand in de zorg betwist het belang van vaste relaties en duurzame teams. Maar de werkelijkheid in de langdurige zorg is complexer dan het Haagse model toelaat. Specialistische zorg vraagt om flexibiliteit, continuïteit en maatwerk. En dat betekent dat zelfstandig zorgverleners een vaste rol spelen in het draaiende houden van teams.

De Belastingdienst en de politiek focussen te veel op handhaving en te weinig op uitvoering en de praktijk. Het resultaat? Een klimaat van angst en terughoudendheid.

Er kan meer dan organisaties denken

SoloPartners ziet dagelijks dat er binnen de huidige kaders meer ruimte is dan zorgorganisaties vaak aannemen. Maar dat vraagt kennis, lef en maatwerk, niet nog meer regels. De praktijk heeft behoefte aan duidelijkheid, niet aan angst.

De zorg wacht niet

De brandbrief is een noodsein dat niemand kan negeren. Cliënten met een verstandelijke beperking kunnen niet wachten op politieke duidelijkheid. Zij hebben vandaag zorg nodig, niet volgende maand.

Oproep van SoloPartners aan het kabinet

• Luister naar de mensen in de praktijk die het werk doen.
• Erken dat zzp’ers onderdeel zijn van de oplossing, niet van het probleem.
• Geef zorgorganisaties vertrouwen in plaats van angst.

Het risico voor de zorg is immers niet schijnzelfstandigheid; het échte risico is het stilvallen van zorg.

Zonder zelfstandigen geen toekomstbestendige zorg

De conclusie is onontkoombaar: langdurige, complexe zorg kan niet zonder zelfstandig zorgprofessionals. Het kan niet tijdelijk en niet als noodverband. Het moet een structureel en professioneel onderdeel zijn van het zorgsysteem. Er kan meer dan u denkt, maar alleen als we durven te kijken naar wat daadwerkelijk werkt. De brandbrief verdient daarom niet alleen begrip, maar vooral actie. Want zonder zelfstandigen valt de zorg stil.

Zzp kan wél

SoloPartners vertegenwoordigt 37.000 zelfstandig zorgprofessionals in Nederland. Wij pleiten voor duidelijke regels, ruimte voor maatwerk en respect voor de praktijk. Zonder zzp’ers geen toekomstbestendige zorg! Zzp kan wél!