‘Schijnzelfstandigheid’ blijft onduidelijk, ondanks initiatieven

Bericht geplaatst 4 oktober 2024 om 13:51

Deze week speelde er heel wat op het gebied van schijnzelfstandigheid en het zzp-schap. Zo stemde de Tweede Kamer over de voorstellen die eind september zijn ingediend. Bovendien publiceerde de Hoge Raad het advies van de Advocaat-Generaal in de Uber-zaak. En introduceerde het ministerie van SZW een keuzehulp op de website die moet helpen om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De goede bedoelingen zijn er, dat is fijn. Maar het praktisch nut is helaas heel beperkt. Waarom? Dat lees je hier.

Roep om andere handhavingsstrategie

In ons nieuwsbericht van eind september schreven we over een voorstel van onder andere Thierry Aartsen. Dit voorstel houdt kortgezegd in dat de rust moet terugkeren door te kiezen voor een andere handhavingsstrategie voor schijnzelfstandigheid. Het is nog even afwachten of en hoe het kabinet het voorstel gaat uitvoeren. Mogelijk leidt het ertoe dat de Belastingdienst de handhaving concentreert op bepaalde situaties. Bijvoorbeeld op situaties waarin sprake is van gedwongen zzp-schap, (te) lage uurtarieven en overduidelijke schijnzelfstandigheid. De zorg zou daarmee ook niet langer speerpunt van handhaving zijn. Wat de uitwerking van de motie in de praktijk betekent, is momenteel nog niet duidelijk.

Advies Uber-zaak biedt geen duidelijkheid

Er is grote behoefte aan duidelijkheid over het zelfstandig ondernemerschap. Ook het advies in de Uber-zaak biedt deze duidelijkheid helaas niet. In deze zaak was de vraag of persoonsgebonden ondernemerskenmerken de doorslag geven bij het beoordelen van een arbeidsrelatie. De Advocaat-Generaal is van mening van niet. Alle relevante elementen van de relatie moeten worden beoordeeld. Is er op basis daarvan niet duidelijk of sprake is van loondienst of een overeenkomst van opdracht? Pas dán spelen de persoonsgebonden ondernemerskenmerken een rol.

Het blijft voor zzp’ers dus van groot belang om aandacht te besteden aan het zelfstandig ondernemerschap. De arbeidsrelatie van zorg-zzp’ers is immers lang niet altijd direct duidelijk. Ons advies blijft dan ook nog steeds: zorg voor meerdere opdrachtgevers, werf actief nieuwe opdrachten, wees voor anderen zichtbaar als ondernemer enzovoorts.

Ook keuzehulp roept vragen op

Het ministerie van SZW heeft op hun website een pagina en keuzehulp geïntroduceerd die informeert over het voorkomen van schijnzelfstandigheid; wat kun je daar als opdrachtgevers en zzp’ers zelf aan doen? De webpagina bevat helaas alleen summiere informatie voor contractpartijen om rekening mee te houden.

De keuzehulp voor opdrachtgevers en zzp’ers bestaat uit 10 vragen. Ongeacht de uitkomst is het advies altijd dezelfde; ga met elkaar in gesprek over de meest wenselijke overeenkomst. Zelfs in het geval dat alle vragen een overeenkomst van opdracht mogelijk maken. Geeft dit duidelijkheid? Nee, helaas niet!

De keuzehulp zelf is niet heel helder en duidelijk. De eerste vraag bestaat uit drie vragen ineen; alle drie afzonderlijk relevant voor het bepalen van de arbeidsrelatie. Van de overige vragen is er een flink aantal op meerdere manieren uitlegbaar. Het risico op wenselijke antwoorden ligt op de loer. De kans is dan ook groot een ‘verkeerde keuze’ te maken.

Onrust blijft

Ondertussen blijft de onrust binnen de zorgsector groot. Juristen vinden het allemaal wel duidelijk. De Tweede Kamer is echter verdeeld over de uitvoering van de opdracht aan de Belastingdienst om te handhaven. Een opdracht die ze twee jaar geleden zelf heeft gegeven, maar die onvoldoende duidelijkheid biedt.

Zoals we eerder schreven, is er een voorstel ingediend dat moet zorgen voor een duidelijker handhavingskader voor de Belastingdienst. Laten we hopen dat dit kader er komt en leidt tot duidelijkheid. De voortekenen zijn echter niet bijzonder gunstig.

Het wachten is op een visionair in de politiek. Een visionair die werk maakt van een arbeidsmarkt waarbinnen je zelf beslist hoe je je brood verdient. Voor juristen is schijnzelfstandigheid wellicht een aardig onderwerp om de tanden in te zetten. Zorgverleners willen ‘gewoon’ goede zorg verlenen. Zij zitten niet te wachten op bemoeienis met de manier waarop zij brood op de plank krijgen.

Vragen of sparren?

Heb je nog vragen naar aanleiding van het artikel? Of wil je een afspraak maken om te sparren over de inzet van zzp’ers of over het zelfstandig ondernemerschap? Neem dan contact op met onze klantenservice.